EĞİTİM FELSEFESİ NEDİR? EĞİTİM FELSEFESİNİN AKIMLARI NELERDİR?

Eğitim felsefesi dediğin, aslında hayatı algılama ve öğrenme tarzını nasıl şekillendirdiğinle alakalı. Bir düşün, herkesin aynı öğretim tarzına bağlı kaldığını mı yoksa kendine özgü, kendi düşüncelerini ifade edebileceğin bir öğrenme tarzının olduğunu mu tercih edersin? İşte eğitim felsefesinin farklı akımları, tam da bu yüzden var! Gel beraber bu akımlara ve onların öğretim ilkelerine göz atalım.

İdealizm

Düşünsene, her şeyin zihinde başladığını, maddi dünyanın geçici olduğunu savunan bir düşünce var: idealizm. Bu akımda, klasik eserler çok önemli. Senin karakterini, ahlaki değerlerini geliştirmek esas alınır. Burada öğretmen, rehber gibi; sana bilgi aktarıyor ama bu bilgiler değişmez, sabit. Ezber yapmak ön planda; çünkü değişmez doğrulara ulaştıkça kendi içsel dünyanı da geliştireceksin.

Realizm

"Gerçek dünya, gözlerimin önünde" diyorsan, realizm tam sana göre! Realizm, bilgiye gözlem ve deneyimle ulaşılabileceğini savunuyor. Yani öğrenmek, sadece oturup ders çalışmaktan değil; çevrene bakarak, deney yaparak mümkün. Burada öğretmen yine rehber, sana analiz ve araştırma yapmayı öğretiyor. Böylece eleştirel düşünme becerilerin de gelişiyor.

Pragmatizm

"Bilgi, işime yarıyorsa doğrudur" fikri sana cazip geliyorsa, pragmatizm sana hitap edebilir. Bu akımda, öğrenme hayatın ta kendisi! Hayatta karşılaştığın problemleri çözme becerisi kazanıyorsun. Grup çalışmaları, deneyim odaklı etkinlikler burada çok önemli. Öğretmen ise yanında; sana yol gösteriyor ama öğrenmenin asıl yolu deneyimden geçiyor.

Varoluşçuluk

Kendini keşfetmek isteyenler buraya! Varoluşçuluk, özgürlük ve bireysel sorumluluk üzerine kurulu bir düşünce. Bu akımda eğitim, senin kendi yolunu bulman için sana fırsatlar tanıyor. Öğretmen, sana yön veriyor ama seçimlerin sana ait. Kendi değerlerini sorgulamak ve kendini tanımak için burada bolca alan var.

Yapılandırmacılık

Sen bilgiye ulaşırken, onu nasıl anlamlandırıyorsun? Yapılandırmacılık, öğrenmenin aktif bir süreç olduğunu savunuyor. Öğrendiğin her şeyi, kendi deneyimlerinle kurman esas. Problemler üzerinde çalışarak, proje yaparak öğreniyorsun. Öğretmen ise sana rehberlik ediyor; senin hızında, senin ihtiyaçlarına göre öğrenme sürecin şekilleniyor.

Postmodernizm

"Her şey bakış açısına göre değişir" diyorsan, postmodernizm burada! Farklı bakış açılarına ve çok kültürlülüğe önem veriliyor. Herkesin kendi görüşlerini ifade etmesi önemli. Öğretmen, sınıfta demokratik bir ortam sağlıyor, sen de kendi fikirlerini özgürce ifade ediyorsun. Çeşitliliği, farklı düşünceleri kucaklamak bu akımın en temel özelliği.

Bu felsefi akımlar, sana sadece öğrenme değil, aynı zamanda kendini bulma ve geliştirme fırsatları sunuyor. Hangi öğretim ilkesiyle daha uyumlusun, senin öğrenme tarzın hangisine daha yakın? Bu sorulara cevap aramak bile eğitim felsefesinin bir parçası aslında.

Ayrıca bu akımlara ışık tutmuş kişilere ait bilgileri de aşağıda paylaşıyorum;

İdealizm - Klasik Eserler Üzerinden Eğitim

Bir idealist öğretim tarzını düşündüğünde, öğrencilerin Platon, Aristoteles gibi büyük filozofların eserlerini okuduğu bir ders aklına gelebilir. Mesela, bir edebiyat sınıfında öğrencilere Shakespeare’in eserlerini detaylıca analiz ettiren bir öğretmen düşün. Burada amaç, değişmez ve evrensel olarak kabul edilen ahlaki değerleri ve bilgileri aktarmak. Öğrenciler eserlerin arkasındaki büyük fikirleri öğrenirken aynı zamanda ahlaki ve karakter gelişimlerini de desteklemiş olurlar.

Realizm - Bilim Laboratuvarı Çalışmaları

Realist bir yaklaşım, özellikle fen bilimlerinde kendini gösterir. Mesela, bir fizik dersinde öğrencilerin Newton’un hareket kanunlarını öğrenmeleri sadece kitaplardan değil; aynı zamanda deneyler yaparak olur. Bir laboratuvarda yer çekimini incelemek için topun düşüşünü gözlemleyen öğrenciler, realist bir öğretim tarzıyla bilimsel gerçekleri keşfederler. Bu tür derslerde, nesnel bilgiye ulaşmak için deney ve gözlem kullanılır.

Pragmatizm - Proje Tabanlı Eğitim

Pragmatizm, “yaparak öğrenme” anlayışıyla özdeşleşir. Mesela, bir çevre bilinci dersi düşün; öğrenciler plastik atıkları azaltma konusunda bir proje geliştirip okul çapında uygulamaya koyuyorlar. Bu süreçte, problem çözme becerilerini geliştiriyor ve öğrendiklerinin hayatlarına doğrudan etkisini görüyorlar. Pragmatist öğretmen, bu projelerde öğrencilerin rehberi olurken, onların sorunlarla yüzleşerek gerçek hayata hazırlanmalarını sağlar.

Varoluşçuluk - Kendini Tanıma Üzerine Kompozisyon Yazma

Varoluşçulukta öğrencilere kendilerini keşfetmeleri için fırsatlar sunulur. Mesela, bir öğretmenin öğrencilere “Hayattaki en önemli değerlerim neler?” gibi bir konuda kompozisyon yazdırdığını düşün. Burada öğrenci, kendi değerlerini, hayata bakış açısını sorgulama fırsatı bulur. Öğretmen, öğrenciye kendi bakış açısını bulması ve ifade etmesi için alan tanır.

Yapılandırmacılık - Problem Çözme ve Sorgulama Temelli Eğitim

Yapılandırmacı öğretim, öğrencilere bilgiyi kendi deneyimleriyle keşfetme fırsatı verir. Mesela, matematik dersinde öğrencilere hazır formüller vermek yerine bir geometri problemini kendilerinin çözmelerini isteyen bir öğretmen hayal et. Bu süreçte öğrenciler, bilgiyi öğrenme aşamasında aktif rol alır ve problemi çözmeye çalışırken bilgiyi kendi çabalarıyla yapılandırırlar.

Postmodernizm - Çok Kültürlü Çalışma Grupları

Postmodernizm, çoklu bakış açılarına ve çeşitliliğe vurgu yapar. Bir tarih dersinde, öğretmen öğrencileri farklı kültürlerden gelen hikayeleri incelemeleri için gruplara ayırabilir. Her grup, kendi kültürel perspektifine göre olayları değerlendirir ve sınıfta bir sunum yapar. Bu süreçte herkesin görüşü değerli kabul edilir ve öğretmen, her bir bakış açısını anlamaya yönelik bir ortam yaratır.

Bahsettiğim bu örnekler, her bir felsefi akımın eğitimde nasıl hayat bulduğunu gösteriyor. Eğitim felsefesi, sadece teorik bilgi değil; sınıfta nasıl uygulanacağına dair de ipuçları içeriyor. Bu uygulamalarla öğrenciler, sadece bilgi değil, hayat boyu kullanacakları bakış açıları ve beceriler de kazanıyor.